Een leek in de trein

Starend uit het raampje aanschouw ik de landschappen die aan me voorbij trekken. De kracht van de zon neemt zichtbaar af waardoor we elkaar oog in oog aan kunnen kijken.

De trein heb ik dikwijls bestempeld als een inferieur transportmiddel. Nu, terwijl de eenzame wagons, geparkeerd op overwoekerde sporen lang schieten, moet ik bekennen dat dit toch het gevoel van reizen geeft. Ik vraag me af of er een Hongaar is die weet welke wagonnetjes en treinstellen waar zijn gestald. Kenmerkend aan het Hongaarse spoornetwerk moet toch wel het roest zijn, dat op iedere paal, wiel of spoor overheersend is, geheel passend in het industriële landschap waarin het zich bevindt.  Naarmate de stadsgrenzen van Boedapest met zijn communistisch ogende flatblokken langs het spoor  steeds verder uit het zicht raken, neemt het gevoel van reizen toe. Reizen, niet zozeer verplaatsen. Verplaatsen gaat gepaard met het zich op een doelmatige wijze bewegen van punt a naar punt b. Reizen is een vorm van verplaatsen, met dien verstande dat dit een meer ontdekkend gevoel geeft.

Op het verlaten station Szob, op zo’n 75 kilometer van Boedapest, komt de trein met veel lawaai tot stilstand. Twee perrons verderop staat een landelijk ogende Hongaarse knaap vergezeld door zijn grootmoeder naar passerende treinen te kijken. Gezien zijn enthousiasme passeert er niet dikwijls een over het spoor knarsende combinatie. Vrolijk wuift hij de trein na, nadat de conducteur, die gezien zijn bezwete voorhoofd zichtbaar moeite heeft de tropische temperaturen onder zijn zwart rode pet te verwerken, met een schel fluitsignaal het vertrek van de trein heeft ingeluid. Het gebruikende oerwoud aan palen, bovenleidingen en doodlopende sporen vertoont geen enkel kenmerk van structuur. Vervallen wachtershuisjes, loodsen en afgedankte ijzerwaren trekken aan het beeld voorbij.

Boedapest_20120806_099

Het landschap wordt langzamerhand glooiender waarbij in de verte de contouren van de bergen zichtbaar worden, voorgegaan door de Donau. De machtige rivier bepaalt het landschap, als een slang kronkelt het spoor door het aantrekkelijke omgeving, af en toe onderbroken door dorpjes waarvan het lijkt dat de tijd een aantal decennia heeft stilgestaan. Nagenoeg ieder dorp heeft een eigen station. De lokale stationschef steekt vrijwel altijd in de opening van het hekwerk waarmee de stations zijn omringd naar de machinist, een waarschijnlijk voor hem volstrekt onbekende collega.

Hekwerk, bij voorkeur een licht roestende variant, lijkt een Hongaarse behoefte te zien. In tientallen vormen en hoogten worden de huizen omringd door een hekwerk. Zelfs afvalcontainers kennen een eigen afsluitbaar hek. Schijnbaar bestaat er een behoefte dan wel noodzaak  om het eigendom goed te bewaken.

De parallelle lijn met de Donau wordt steeds evenwijdiger. De grens met Slowakije nadert waarmee, het blijft opmerkelijk, ook het landschap verandert. Voor ieder land is toch geen apart landschap geschapen zou je zeggen. De vlakte overheerst, met eindeloze zonnebloemvelden waaraan de hoge temperaturen van de afgelopen tijd zichtbaar invloed heeft gehad. De graslanden, grenzend aan kleine dorpjes en eenvoudige boerderijen, zijn dor en kaal. Veeteelt kent hier duidelijke geen recht van bestaan.

De kilometers tikken, evenals de uren, langzaam weg. Iedere vorm van stedelijke beschaving die passeert, geeft een sprankje hoop eindelijk de agglomeratie van Bratislava bereikt te hebben. Als vervolgens een tractor en een grijze Opel Vectra met opvallende wieldoppen tot stilstand komen voor de spoorwegovergang, vervliegt de hoop met de snelheid van een hogesnelheidstrein. De landerijen volgen elkaar op, totdat de strak geasfalteerde snelweg uit het niets opdoemt. Al snel volgen rijen van gekleurde Slowaakse flatblokken geschroeid op een communistische leest. Kenmerkend is de diversiteit in kleurstelling. Bratislava lijkt moeite gedaan te hebben om het grauwe karakter van de eenheid huisvesting enigszins te verdoezelen.

Langzaam begint de zon aan haar afdaling, terwijl de trein het centraal station van Bratislava in het vizier krijgt. Mijn verplaatsing zit erop, echter de reis zal zich voortzetten